Agile is geen werkvorm, het is gedrag!

Na vijf jaar gewerkt te hebben als teamcoach, waarbij ik me focuste op het verbeteren van het gedrag ende samenwerking tussen mensen en teams , wilde ik een nieuwe uitdaging. Tijdens mijn onderzoek naar ander werk sprak ik met Maarten Hoppen van VX Company. Ik kende VX vanwege de Scrum en Kanban trainingen die ik daar eerder volgde.

Voor mijn gesprek met Maarten zag ik nog niet concreet wat ik met mijn ervaring als teamcoach in de Agile wereld kon betekenen. Maar ons gesprek was zeer prettig en al heel snel zaten we op één lijn: de werkvormen van Agile zijn allemaal goed bedacht, maar de uitvoering, het succes, hangt af van gedrag.

Vervolgens sprak ik met People manager Conny van Dijk en Saskia Aalberts (Agile coach). Ook hier was er snel een klik: de mens staat centraal en is de sleutel om Agile werken van de grond te krijgen. Tegelijk was er veel aandacht voor mij als persoon, en hoe ik me wil ontwikkelen. VX Company is een onderneming waar de mens centraal staat. Mijn besluit was helder. Dit is de plek waar ik wil werken.

Mijn visie op Agile

Ik heb niet altijd even positief over Agile werken gedacht. Als Scrum Master heb ik een team begeleid dat in lastige omstandigheden succesvol was. Ondanks dat werd de Agile transitie binnen de organisatie gestaakt, deels omdat de business /klant het niet zag zitten. Ik was dus niet onverdeeld positief, al zag ik de waarde die het kan hebben wel degelijk.

Met mijn ervaring als coach op zak en de kennis van Agile die ik nu heb, kijk ik er genuanceerder op terug. Wat ik zie is dat veel implementaties mechanisch gebeuren. De werkvormen worden geïntroduceerd. Een cursus wordt gegeven om de mensen uit te leggen “hoe het moet”. Iedereen krijgt een andere rol of functie voor zover dat nodig is. Teams worden verondersteld om op deze manier van de ene op de andere dag zelf-organiserend – of zelfs zelfsturend – te zijn. Dat werkt niet zo! In een transitie heb je te maken met gedrag.

Een organisatie heeft een systemische manier van doen, je zou dat het DNA van een organisatie kunnen noemen. Soms hoor je het zinnetje “zo doen we dat hier”. Daar is in eerste instantie niks mis mee. Veranderkundige Marco de Witte zegt treffend: ”Het huidige proces is het levende bewijs dat het werkt, het is alleen niet het optimale proces”.

Als je de samenwerking binnen een organisatie wilt optimaliseren, moet je veel anders gaan doen. Dat heeft vooral te maken met gedrag. Zo ga je van escaleren via het management naar collaboratie binnen en tussen teams. Dat vraagt iets van medewerkers waar ze niet aan gewend zijn. Managers gaan verantwoordelijkheid binnen de teams leggen en nemen niet meer zelf de beslissingen. En het belangrijkste is misschien wel dat de hele organisatie van controle naar vertrouwen moet bewegen. In veel organisaties wordt er nog veel gestuurd op lijstjes met groene vinkjes. Maar hoe groen deze werkelijk zijn, is maar de vraag. Vertrouwen dat teams het werk doen vanuit verantwoordelijkheidsbesef is doorgaans moeilijk.

Mijn drijfveer

Voor mij is dit de drijfveer als Agile coach. Hoe krijg je het voor elkaar dat mensen in organisaties vertrouwen krijgen in een nieuwe manier van werken en denken? Hoe krijg je mensen in beweging, terwijl de mens van nature geneigd is om het oude patroon vast te houden? Want dat is wat ze kennen, dan weten ze wat ze moeten doen, hoe het moet en misschien wel, waarvoor ze altijd gewaardeerd zijn.

Daar is geen standaard antwoord op, dat is mensen werk. Dat betekent zoeken naar de interventie die helpt om een volgende stap te maken. Soms betekent dat luisteren, soms uitleggen en training geven. Bij tijd en wijle ook provoceren of uitdagen. Bij VX Company willen we dat vooral liefdevol doen. Je wilt mensen niet in de gordijnen jagen. Iedereen heeft recht om op zijn of haar manier te wennen en te leren om samen verder te komen.

En daar ligt mijn hart, bij het in beweging krijgen van mensen in dit doorgaans ingewikkelde proces.